Jak asertywnie odmawiać? Jak odmówić komuś tak, aby samemu nie mieć poczucia winny i jednocześnie nie zrazić do siebie osoby, której odmawiamy? Ludzie mają często kłopoty z odmawianiem innym. Boją narazić się na gniew ludzi, którym odmawiają. Czasami samo słowo „nie” kojarzy im się z uczuciem dużego dyskomfortu i dlatego unikają jego używania w relacjach z otoczeniem. Pamiętać jednak należy, że konsekwencją ulegania innym w każdej sytuacji jest ryzyko, że będziemy permanentnie wykorzystywani. To z kolei prowadzi do tego, że będziemy czuć się pokrzywdzeni, mniej wartościowi od innych, czuć do siebie żal lub złość, że nie potrafimy powiedzieć „nie”. Konsekwencją może być stres i unikanie kontaktu z ludźmi. A przecież człowiek to istota stadna i powinna funkcjonować w społeczności. Dla dobra swego i tej społeczności.
Jak asertywnie odmawiać — krok po kroku:
- „Nie”, opis czego nie zrobimy i dlaczego (uzasadnienie naszej decyzji). Najlepiej jest, jeśli nasze uzasadnienie wynika z naszego wnętrza (np. jest dla mnie bardzo ważne..., uważam, że…, mam takie zasady… itp.) lub naszych decyzji (np. tak zdecydowałem, już zdecydowałam, że…, wybrałem takie rozwiązanie itp.)
- Technika zdartej płyty. Jeśli namawianie trwa nadal, to powtarzamy ten sam argument. Metoda zdartej płyty polega na tym, że opieramy się o jedno, prawdziwe uzasadnienie, które powtarzamy parokrotnie. Jeśli wymyślamy ciągle nowe powody odmowy, to tracimy wiarygodność, a osoba, która nalega, zyskuje zwykle dodatkową energię do dalszego namawiania, a tym samym cała rozmowa niepotrzebnie się przedłuża.
- Wykorzystanie tzw. komunikatów podtrzymujących relację, na przykład: Bardzo źle się czuję, gdy tak mnie naciskasz, żebym ci pomógł i pożyczył pieniądze.
- Przywołanie zaplecza. Gdy ktoś długo wywiera na nas presję, możemy mu powiedzieć, co zrobimy, jeśli nie przestanie, czyli przywołać zaplecze — coś, co możemy zrobić, aby przerwać nieodpowiadającą nam sytuację.
- Wykorzystanie zaplecza. Jeśli presja jest na nas nadal wywierana, to robimy to, co wcześniej zapowiedzieliśmy, czyli wykorzystujemy zaplecze.
W asertywnej odmowie warto, jest używać sformułowań typu: decyduję się, postanawiam, planuję, zamierzam, mam takie zasady, tak uważam, bo wtedy odmowa jest bardziej przekonująca. Z kolei osoba, która wykorzystuje takie sformułowania, stawia siebie w pozycji osoby stanowczej i odpowiadającej za swoje decyzje.
Foto: pixabay.com
